„Pasja według św. Jana” BWV 245 to dzieło uznawane za najważniejszą kompozycję Bacha i jedno z najwybitniejszych osiągnięć muzyki barokowej. To monumentalne oratorium, opisujące drogę Jezusa od pojmania do śmierci na krzyżu, łączy w sobie głęboką duchowość z mistrzowskim kunsztem kompozytorskim Bacha. Kanwę narracyjną dzieła stanowią fragmenty Ewangelii wg św. Jana, rymowana poezja religijna oraz luterańskie chorały wielkopostne. Dramaturgię dzieła buduje złożona narracja: wypowiedzi Chrystusa, św. Piotra, czy Piłata prezentowane są w postaci arii i recytatywów. Z kolei arcykapłani, apostołowie, Żydzi i żołnierze reprezentowani są przez chór w luterańskich chorałach. Wszystkie elementy Pasji przemawiają do kolejnych pokoleń słuchaczy nie tylko dzięki pięknu muzyki, ale przede wszystkim ze względu na uniwersalną opowieść o miłości, zdradzie i stracie.
Chociaż Bachowska Pasja wg św. Jana powstała w roku 1724, jej uniwersalne i aktualne przesłanie, także niekwestionowane piękno opracowania muzycznego sprawia, że kolejne pokolenia muzyków zawodowych i amatorów na całym świecie, we wszystkich centrach muzycznych w Europie, poprzez Azję, Amerykę i Afrykę chcą je wykonywać i chcą mierzyć się z wyzwaniami, jakie stawia przed wykonawcami ta potężna partytura oraz jego dramaturgia.
Patronat honorowy:
Patronat medialny:
Organizatorzy:
Joanna Sojka
sopran
Joanna Sojka, sopran liryczno-koloraturowy. Ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Krakowie. Studiowała także na Hochschule für Künste Bremen.
Zadebiutowała na scenie jako Belinda w operze „Dydona i Eneasz” Henryka Purcella w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Od tamtej pory brała udział w uznanych produkcjach operowych w Polsce i za granicą wcielając się takie role jak Królowa Nocy w „Czarodziejskim Flecie” W. A. Mozarta w Operze na Zamku w Szczecinie, Euridice w „Orfeo ed Euridice” Ch. W. Glucka w Operze Nova w Bydgoszczy, Nina w „Il giovedi grasso” oraz Serafina w „Il campanello” G. Donizettiego, Belinda w „Dydonie i Eneaszu” H. Purcella, Cleone/Une Ombre Hereuse/Une suivante d'Phebe w „Castor et Pollux” J. Ph. Rameau a także Abra w „Judycie Triumfującej” A. Vivaldiego w Warszawskiej Operze Kameralnej. Ponadto wcielała się w rolę Marzii w „Arminio” J. A. Hasse w Teatrze w Gliwicach, Eurindy w „Moro per amore” A. Stradelli wystawianej w Rzymskim teatrze Palazzo Altemps. Wersje koncertowe przyniosły jej również ważne role, m.in Sifare w „Mitridate re di Ponto” W. A. Mozarta pod batutą Philippe'a Jaroussky'ego na festiwalu Opera Rara, Megacles w „L’Olimpiade” A. Vivaldiego pod batutą Rinalda Alessandriniego w NFM, Celia w „Lucio Silla” W. A. Mozarta w Teatrze Słowackiego w Krakowie, Publia w „Aureliano in Palmira” G. Rossiniego na festiwalu Opera Rara w Pradze, Dreźnie i Krakowie.
Repertuar sopranistki obejmuje zarówno dzieła operowe, jak i oratoryjne, m.in. partie Królowej Nocy, Sifare, Zerliny i Susanny (Mozart), Gildy w „Rigoletto” (Verdi), Aminy w „Lunatyczce” oraz Elviry w „Purytanach” (Bellini), Julii w „Romeo i Julii” (Gounod), Adeli w „Zemście Nietoperza” (Strauss), Zerbinetty w „Ariadnie na Naxos” (Strauss) oraz Morgany w „Alcinie” (Haendel). Wykonuje również oratoria, takie jak „Carmina Burana„”, „Stworzenie świata”, „Pory roku”, „Wielka Msza c-moll”, „Mesjasz” i „Gloria” Poulenca, a także pieśni polskie i zagraniczne. Dzięki elastyczności wokalnej i wyjątkowej barwie głosu artystka odnajduje się także w repertuarze muzyki filmowej.
Artystka koncertuje z wieloma cenionymi orkiestrami i zespołami, w tym z Sinfoniettą Cracovią, Sinfonią Varsovią, Capellą Cracoviensis, Arte dei Suonatori, Oh! Orkiestrą Historyczną, Wrocławską Orkiestrą Barokową, Baroque Collegium 1685, Ensemble Mare Nostrum. Jej występy były częścią prestiżowych festiwali, takich jak Misteria Pashalia, Opera Rara, Actus Humanus a także Tage Alte Musik Regensburg czy Händel-Festspiele Halle. Współpracowała z filharmoniami w Szczecinie, Łodzi, Bydgoszczy, Gdańsku, Koszalinie, Krakowie i w wielu innych miastach. Występowała pod batutą tak wybitnych dyrygentów jak Marc Minkowski, Rinaldo Alessandrini, Joshua Rifkin, Dirk Vermeulen, Dirk Brossé.
Jej dyskografia obejmuje m.in. pieśni Eugeniusza Pankiewicza utwory Wojciecha Kilara, Krzysztofa Pendereckiego a także Josepha Haydna czy Mozarta.
Wokalne umiejętności kształtowała pod okiem Zofii Witkowskiej.
Weronika Rabek
alt
Weronika Rabek jest mezzosopranistką urodzoną w Gdańsku. Od roku 2022 jest solistką opery w Magdeburgu i wykonuje tam role takie jak: Carmen G. Bizeta, Romeo w „Capuleti i Montecchi” Belliniego, Olga w „Eugeniuszu Onieginie” P. Czajkowskiego, Hänsel w operze „Hänsel und Gretel” E. Humperdincka, Cherubin w „Weselu” figara i Annio w „Łaskawości Tytusa” W.A. Mozarta. Mezzosopranistka jest laureatką 2. miejsca na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Ady Sari (2023), finalistką Bundeswettbewerb Gesang w Berlinie (2022) oraz laureatką nagrody specjalnej na konkursie Pauli Salomon-Lindberg Das Lied w Berlinie (2019). w latach 2019-2022 była członkinią Międzynarodowego Studia Operowego w Staatsoper Hannover. Wykonała tam m.in. partie: Trzeciej Damy w operze „Czarodziejski Flet” W.A. Mozarta, Flory w operze „Turn of the screw” B. Brittena, Mércèdes w operze „Carmen” G. Bizeta oraz brała udział w niemieckim prawykonaniu współczesnej opery „Denis i Katya” P. Venablesa i T. Huffmana. Do jej repertuaru koncertowego należą partie w oratoriach: „Wielka Msza c-moll” (w której zadebiutowała razem z Chórem UW i Sinfonią Varsovia pod batutą Iriny Bogdanovich) i „Requiem” W.A. Mozarta, „Oratorium Bożonarodzeniowe” J.S. Bacha, Belshazzar G.F. Haendla, „Stabat Mater” A. Vivaldiego.
Współpracowała m.in. z orkiestrami: Sinfonia Varsovia, orkiestra kameralna AUKSO, La festa Musicale. Śpiewaczka dobrze odnajduje się w repertuarze pieśniarskim, z którym w Warszawie można ją było usłyszeć podczas koncertu najlepszych absolwentów w Sali Kameralnej Filharmonii Narodowej, podczas Festiwalu Witolda Lutosławskiego „Łańcuch XVI” oraz Festiwalu Trzy-czte-ry: „Konteksty, kontrasty, konfrontacje” w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego. Ukończyła studia licencjackie ze śpiewu operowego na Akademii Muzycznej w Gdańsku, studia magisterskie ze specjalizacją w muzyce dawnej w klasie prof. Jadwigi Rappé na UMFC w Warszawie oraz studia magisterskie ze śpiewu operowego w Hochschule für Musik Theater und Medien w Hanowerze w klasie prof. Marka Rzepki.
Aleksander Kunach
tenor
Jest absolwentem Wydziału Wokalnego Akademii Muzycznej Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie prof. Jerzego Knetiga. Naukę kontynuował w Escuela Superior de Musica Reina Sofia w Madrycie pod kierunkiem prof. Toma Krause. Jeszcze podczas studiów zdobył Nagrodę Specjalną na V Międzyuczelnianym Konkursie Pieśni polskiej w Warszawie, rok później został laureatem Konkursu Wokalnego w Dusznikach-Zdroju, w 2006 roku otrzymał Nagrodę w Konkursie Młodych Twórców zorganizowanym przez Fundację Kultury, a w 2009 r. został laureatem III Nagrody oraz Nagrody Specjalnej na IV Międzynarodowym Konkursie Mozartowskim w Pradze. Od 2007 r. współpracuje z Warszawską Operą Kameralną, gdzie trzy lata wcześniej zadebiutował partią Eumete w „Powrocie Ulissesa do ojczyzny” i partią Lucano w „Koronacji Poppei” C. Monteverdiego. Od 2010 r. regularnie gości na deskach Opery Bałtyckiej w Gdańsku, a w 2012 r. nawiązał współpracę z Operą i Filharmonią Podlaską w Białymstoku.
W 2015 r. zadebiutował na scenie Teatru Wielkiego Opery Narodowej w Warszawie partią Damazego w „Strasznym dworze” S. Moniuszki. W repertuarze ma Wiele partii operowych, m.in. role: Tamina w „Czarodziejskim Flecie”, Tytusa w „Łaskawości Tytusa”, Ferranda w „Cosi fan Tutte” W.A. Mozarta, hrabiego Almavivy w „Cyruliku Sewilskim”, Don Ramiro w „Kopciuszku” G. Rossiniego, czy Toma Rakewella w „Żywocie rozpustnika” I. Strawińskiego. Koncertuje w kraju i zagranicą. Występował z dyrygentami polskimi takimi jak: Antoni Wit, Jacek Kaspszyk, Michał Klauza, Jerzy Salwarowski, Łukasz Borowicz i dyrygentami zagranicznymi, jak: Paul McCreesh, Paul Goodwin, Benjamin Bayl, Friedrich Haider. Jest obdarzony lirycznym tenorem. Wykonuje repertuar operowy, oratoryjno-kantatowy oraz pieśni.
Jakub Borgiel
bas
Urodzony w 1999 roku bas-baryton, pochodzący z Katowic. W 2023 r. ukończył z wyróżnieniem studia magisterskie na wydziale wokalno-aktorskim Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie śpiewu solowego dr. hab. Macieja Bartczaka. Obecnie studiuje w Hochschule für Musik w Karlsruhe w klasie prof. Hanno Müller-Brachmanna. Jest stypendystą Mozart Gesellschaft w Dortmundzie z roku 2025.
Jest laureatem: III miejsca na VI Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym im. Krystyny Jamroz (Kielce, 2020 r.), III miejsca na VII Międzyuczelnianym Konkursie Kameralnym dla duetów instrumentalnych i duetów wokalnych (Warszawa, 2021 r.), II miejsca na XXII Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Imricha Godina (Vrable, Słowacja, 2021 r.) oraz III miejsca na I Ogólnopolskim Festiwalu i Konkursie Kameralistyki Wokalnej im. Witolda Friemanna (Rzeszów, 2023 r.)
Wykonywał partię Eneasza w operze „Dydona i Eneasz” Henry’ego Purcella (AM Katowice, Teatr Zagłębia); partię Bartłomieja w operze „Verbum Nobile” Stanisława Moniuszki (Opera Śląska, AM Katowice); partię Arcykapłana w koncertowym wykonaniu opery „Hagith” Karola Szymanowskiego w ramach 17. Festiwalu Muzyki Polskiej w Krakowie; partię Toantesa w filmowej realizacji opery „Issipile” Antonio Bioniego (wyprodukowanej przez Operę na Zamku w Szczecinie); partię Polifema w operze „Acis i Galatea” Georga Friedricha Haendla (AM Katowice); oraz kilka partii basowych w operze „The Fairy Queen” Henry’ego Purcella w reżyserii Cezarego Tomaszewskiego (Opera Rara Kraków 2025)
Brał udział w nagraniu płyty z pieśniami Ignacego Jana Paderewskiego zatytułowanej „W hołdzie mistrzowi tonów” zrealizowanej oraz wydanej przez wytwórnię fonograficzną DUX.
Koncertował w charakterze solisty z orkiestrami symfonicznymi Filharmonii Śląskiej, Filharmonii Sudeckiej, Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku, Filharmonii Podkarpackiej oraz Filharmonii Zabrzańskiej. Współpracował również z Capellą Cracoviensis i Śląską Orkiestrą Kameralną.
Był jednym z członków programu „Opera Młodych” prowadzonego przez maestro Mariusza Kwietnia w Operze Wrocławskiej w 2022 roku.
Paweł Michalczuk
bas
Swoją edukację muzyczną rozpoczął od gry na fortepianie w PSM w Tarnobrzegu. Jest absolwentem studiów wokalno-aktorskich Akademii Muzycznej w Gdańsku w klasie prof. Leszka Skrli oraz studiów II stopnia na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w klasie dr. hab. Roberta Gierlacha.
Pierwsze doświadczenia wokalne zdobywał w Polskim Narodowym Chórze Młodzieżowym, z którym koncertował w Polsce i za granicą, a już w trakcie studiów, scenicznego doświadczenia nabierał w Operze Bałtyckiej.
W 2016 r. został częścią Chorakademie Lübeck, z którą to koncertował po Europie i Azji.
W kwietniu 2019 r. rozpoczęła się jego stała współpraca z Polską Operą Królewską, w której w ciągu 6 sezonów zadebiutował w ponad 15 pierwszoplanowych rolach repertuaru Haendlowskiego, Mozartowskiego i Rossiniowskiego. Nieobce są mu również role z oper Pergolesiego, Scarlattiego, Brittena czy Zygmunta Krauzego.
Sinfonia Varsovia
Sinfonia Varsovia jest ambasadorką polskiej kultury muzycznej od początków swojego istnienia. Orkiestra od 40 lat stale gości na zagranicznych i krajowych estradach. Jej zagraniczne podróże to tysiące spotkań z dyrygentami, kompozytorami, solistami, wreszcie – publicznością.
Zespół kontynuuje tradycję założonej w 1972 Polskiej Orkiestry Kameralnej Jerzego Maksymiuka, z której wyłonił się w wyniku powiększenia jej składu. Impulsem do tego był przyjazd w 1984 legendarnego skrzypka Yehudiego Menuhina, który niebawem objął funkcję pierwszego gościnnego dyrygenta na zaproszenie dyrektorów Franciszka Wybrańczyka i Waldemara Dąbrowskiego. „Praca z żadną inną orkiestrą nie dała mi tyle satysfakcji, co moja praca, w charakterze solisty i dyrygenta, z orkiestrą Sinfonia Varsovia” – wypowiadał się w wywiadach.
Na przestrzeni lat Sinfonia Varsovia zagrała ponad 4 000 koncertów, występując w najbardziej prestiżowych salach koncertowych świata pod batutą takich dyrygentów, jak Claudio Abbado, Emmanuel Krivine, Witold Lutosławski, Lorin Maazel, Jerzy Maksymiuk i Krzysztof Penderecki (który w latach 1997–2020 był dyrektorem muzycznym, a następnie artystycznym tego zespołu), oraz u boku takich solistów, jak Piotr Anderszewski, Martha Argerich, Alfred Brendel, Gidon Kremer, Nikolai Lugansky, Anne-Sophie Mutter, Maria João Pires i Mścisław Rostropowicz.
Sinfonia Varsovia nagrała ponad 300 płyt, m.in. dla wytwórni Decca, Deutsche Grammophon, Naxos, Sony i Warner. Zarejestrowany repertuar obejmuje dzieła od XVIII wieku po współczesność. Szczególne miejsce w programie koncertów orkiestry zajmuje muzyka polskich twórców, ma ona na swoim koncie liczne prawykonania dzieł kompozytorów takich, jak Henryk Mikołaj Górecki, Paweł Mykietyn i Krzysztof Penderecki.
Sinfonia Varsovia zainicjowała konkurs na projekt architektoniczny centrum muzyki z największą salą koncertową w Polsce. Inwestycja jest realizowana dzięki wsparciu finansowemu m.st. Warszawy.
Od 2004 r. obowiązki dyrektora sprawuje Janusz Marynowski.
Chór Akademicki Uniwersytetu Warszawskiego
Chór Akademicki Uniwersytetu Warszawskiego powstał w 1921 roku. Zespół od początku istnienia skupia studentów i absolwentów Uniwersytetu Warszawskiego oraz innych warszawskich uczelni wyższych.
W repertuarze Chóru znaleźć można muzykę a cappella różnych epok, od renesansu po utwory współczesne: klasyczne, folklorystyczne oraz rozrywkowe, jak również wielkie formy wokalno-instrumentalne. Dorobek obejmuje takie dzieła jak „IX Symfonia” Ludwika van Beethovena, „Wielka Msza h-moll” Jana Sebastiana Bacha, „Requiem” G. Verdiego,„Carmina Burana” Carla Orffa, oratorium„Eliasz” Feliksa Mendelssohna, a także arcydzieło muzyki chóralnej a cappella – „Całonocne czuwanie” Sergiusza Rachmaninowa.
Działalność chóru to zarówno projekty własne jak i współpraca z innymi instytucjami w Polsce i za granicą. Zespół bierze udział w wielu festiwalach chóralnych i angażuje się w ciekawe przedsięwzięcia. Wśród nich warto wymienić występ na ceremonii otwarcia EURO 2012 na Stadionie Narodowym, galę rozdania nagród Teraz Polska czy otwarcie drugiej linii warszawskiego metra. Zespół nagrał muzykę do filmu animowanego „Świteź”, uczestniczył w kampaniach społecznych oraz licznych wydarzeniach charytatywnych i happeningach artystycznych.
Wysoki poziom Chóru został wielokrotnie doceniony przez jurorów konkursów w kraju: Grand Prix i Rubinowa Lutnia turnieju „Legnica Cantat” w 2011 r., Grand Prix festiwalu im. F. Nowowiejskiego w Barczewie w 2019 r., Złote Dyplomy Festiwalu Grand Prix Polskiej Chóralistyki w 2019 r., a także festiwali w Toruniu, Grójcu i Bielsko-Białej w 2023 r. Chór nagradzano także za granicą: nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym w Niszu, Serbia, 2012, Brązowy Medal na 10. Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym w Busan, Korea Południowa, 2014, Grand Prix i komplet nagród festiwalu w Pardubicach w 2018 r., Grand Prix festiwalu „Singing World” w Petersburgu w 2019 r.) W 2006 r. zespół został laureatem nagrody Fryderyka jako wykonawca „Dies Irae” Mariana Borkowskiego oraz wydał płytę „Baird, Łukaszewski, Błażewicz, Borowski”.
W 2023 r. Chór został nagrodzony przez Ministra Kultury Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Zespół często koncertuje za granicą – w ostatnich latach odwiedził m.in. Hiszpanię, Węgry, Czarnogórę, Francję, Portugalię, Litwę, Łotwę, Estonię, Chorwację, Serbię, Grecję, Koreę Południową, Włochy, Gruzję, Czechy, Rosję, Niemcy, Serbię i Macedonię.
Irina Bogdanovich
dyrygent
Irina Bogdanovich jest dyrygentem i dyrektorem artystycznym Chóru Akademickiego UW od 2002 roku.
Pochodzi z Rosji, gdzie ukończyła z wyróżnieniem wydziały dyrygentury chóralnej na Uniwersytecie Pedagogiczno-Muzycznym oraz również z wyróżnieniem wydział pianistyki Konserwatorium im. M. Musorgskiego w Jekaterynburgu. W ramach działalności artystycznej otrzymała nagrody: dla Wyróżniającego się Dyrygenta podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Prawosławnej „Hajnowskie Dni Muzyki” (2005); statuetkę najlepszego dyrygenta na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Chóralnej im. H.M. Góreckiego w Rybniku (2006 r.); Fryderyk za przygotowanie chóru w kategorii Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej za album „Baird, Łukaszewski, Błażewicz, Borkowski” (2006 r.) oraz Nagrody dla Najlepszego Dyrygenta na Festiwalach: „Legnica Cantat 42” (2011), IFAS w Padubicach (2018 r.), Festiwal im. F. Nowowiejskiego w Barczewie (2019), „The Singing World” w Petersburgu (2019) i „Gaude Cantem” w Bielsku-Białej (2023 r.).
Z powodzeniem pracuje z orkiestrami; dyrygowała takimi zespołami jak: Sinfonia Varsovia, Polska Orkiestra Radiowa, Orkiestra Kameralna Filharmonii Narodowej, Orkiestra Filharmonii Wrocławskiej, Orkiestra Akademii Beethovenowskiej, Królewska Orkiestra Symfoniczna, Chopin Academia Orchestra, Nova Orkiestra Kameralna, Orkiestra Filharmonii Bałtyckiej, Orkiestra Sinfonia Iuventus.
Prowadzi różnorodną działalność artystyczną. Zajmuje się edukacją muzyczną dzieci, prowadząc Dziecięce Ogrody Muzyczne. Komponuje muzykę filmową – m.in. do filmu „Świteź” w reż. K. Polaka, który zdobył ponad 20 nagród na międzynarodowych festiwalach, a w Londynie otrzymał nagrodę za najlepszą muzykę. Irina Bogdanovich jest również autorką poematu muzycznego Łąka do słów B. Leśmiana. Zrealizowała widowisko filmowo-muzyczne „Aleksander Newski” ze zrekonstruowaną przez siebie muzyką S. Prokofiewa. Pod jej dyrekcją zespół zaśpiewał arcydzieła muzyki wokalno-instrumentalnej, m.in. „Mszę h-moll” J. S. Bacha, „Wielką Mszę c-moll” W. A. Mozarta, „Requiem” G. Verdiego.
Od 2008 r. jest członkiem Polskiej Akademii Fonograficznej. W 2019 r. została odznaczona Odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej.”
1. CHÓR
Herr, unser Herrscher,
dessen Ruhmin allen Landen herrlich ist.
Zeig uns durch deine Passion,
daß du, der wahre Gottessohn, zu aller Zeit,
auch in der größten Niedrigkeit,
verherrlicht worden bist.
Panie, władco nasz,
Twoja chwała szerzy się po krańce ziemi!
Przez Swą mękę pokaż nam,
żeś Ty Boży Syn prawdziwie,
choć najbardziej poniżony,
Tyś na wieki wywyższony!
2. RECYTATYW i CHÓR
EWANGELISTA
Jesus ging mit seinen Jüngern über den Bach Kidron, da war ein Garte, darein ging Jesus und seine Jünger. Judas aber, der ihn verriet, wußte den Ort auch; denn Jesus versammlete sich oft daselbst mit seinen Jüngern. Da nun Jud as zu sich hatte genommen die Schar und der Hohenpriester und Pharisäer Diener, kommt er dahin mit Fackeln, Lampen und mit Waffen. Als nun Jesus wußte alles, was ihm begegnen sollte, ging er hinaus und sprach zu ihnen:
Jezus wyszedł z uczniami swymi za potok Cedron. Był tam ogród, do którego wszedł On i Jego uczniowie. Także i Judasz, który Go wydał znał to miejsce, bo Jezus i uczniowie jego często się tam gromadzili. Judasz otrzymawszy kohortę oraz strażnika od arcykapłanów i faryzeuszów, przybył tam z latarniami, pochodniami i bronią. A Jezus wiedząc o wszystkim, co miało na Niego przyjść, wyszedł naprzeciw i rzekł do nich:
JEZUS
Wen suchet ihr?
Kogo szukacie?
EWANGELISTA
Sie antworteten ihm:
Odpowiedzieli mu:
CHÓR
Jesum von Nazareth.
Jezusa! Jezusa z Nazaretu!
EWANGELISTA
Jesus spricht zu ihnen:
Rzekł do nich Jezus:
JEZUS
Ich bin's.
Ja jestem.
EWANGELISTA
Judas aber, der ihn verriet, stund auch bei ihnen. Als nun Jesus zu ihnen sprach: Ich bin's, wichen sie zurücke und fielen zu Boden. Da fragete er sie abermal:
Również i Judasz, który Go wydał, stał między nimi. Skoro więc rzekł do nich: „Ja jestem”, cofnęli się i upadli na ziemię. Powtórnie ich zapytał:
JEZUS
Wen suchet ihr?
Kogo szukacie?
EWANGELISTA
Sie aber sprachen:
Oni zaś odpowiedzieli:
CHÓR
Jesum von Nazareth.
Jezusa! Jezusa z Nazaretu!
EWANGELISTA
Jesus antwortete:
Jezus odrzekł:
JEZUS
Ich hab's euch gesagt, daß ich's sei, suchet ihr denn mich, so lasset diese gehen.
Powiedziałem wam, że ja jestem. Jeżeli więc mnie szukacie, pozwólcie tym odejść.
3. CHORAŁ
O große Lieb, o Lieb ohn alle Maße,
die dich gebracht auf diese Marterstraße,
ich lebte mit der Welt in Lust
und Freuden, und du mußt leiden.
O wielka miłości, miłości bez miary,
co Cię zawiodła ku umęczeniu!
Ja żyłem w świecie uciech,
radości, a Ty — w cierpieniu.
4. RECYTATYW – tenor i bas
EWANGELISTA
Auf daß das Wort erfüllet würde, welches er sagte: Ich habe der keine verloren, die du mir gegeben hast. Da hatte Simon Petrus ein Schwert und zog es aus und schlug nach des Hohenpriesters Knecht und hieb ihm sein recht Ohr ab, und der Knecht hieß Malchus. Da sprach Jesus zu Petro:
Stało się tak, aby się wypełniło słowo, które wypowiedział: „Nie utraciłem żadnego z tych, których mi dałeś". Wówczas Szymon Piotr, mając przy sobie miecz, dobył go, uderzył sługę arcykapłana i odciął mu prawe ucho. A słudze było na imię Malchos. Na to rzekł Jezus:
JEZUS
Stecke dein Schwert in die Scheide, soll ich den Kelch nicht trinken, den mir mein Vater gegeben hat?
Schowaj miecz do pochwy. Czyż nie mam pić kielicha, który podał mi Ojciec?
5. CHORAŁ
Dein Will gescheh, Herr Gott, zugleich
auf Erden wie im Himmelreich,
gib uns Geduld in Leidenszeit,
gehorsam sein in Lieb und Leid,
Wehr und steuer allem Fleisch und Blut,
Das wider deinen Willen tut.
Bądź wola Twoja, Panie Boże,
jako w niebie, tak i na ziemi.
Daj nam pokorę w cierpieniu,
cierpliwość w miłości i męce.
Strzeż nas i chroń przed ciałem i krwią,
co woli Twojej są sprzeniewierzeniem!
6. RECYTATYW – tenor
EWANGELISTA
Die Schar aber und der Oberhauptmann und die Diener der Jüden nahmen Jesum und bunden ihn und führeten ihn aufs erste zu Hannas, der war Kaiphas Schwäher, welcher des Jahres Hoherpriester war. Es war aber Kaiphas, der den Jüden riet, es wäre gut, daß ein Mensch würde umbracht für das Volk.
Wówczas kohorta oraz trybun razem ze strażnikami żydowskimi pojmali Jezusa, związali Go i zaprowadzili najpierw do Annasza. Był on bowiem teściem Kajfasza, który owego roku pełnił urząd arcykapłański. Właśnie Kajfasz poradził Żydom, że warto, aby jeden człowiek zginął za naród.
7. ARIA – alt
Von den Stricken meiner Sünden
mich zu entbinden,
wird mein Heil gebunden.
Mich von allen Lasterbeulen
völlig zu heilen,
läßt er sich verwunden.
By z więzów mych grzechów
uwolnić mnie,
mój Zbawca zostaje pojmany.
By z wszystkich ran
mnie w pełni uleczyć,
sam pozwala się ranić.
8. RECYTATYW – tenor
EWANGELISTA
Simon Petrus aber folgete Jesu nach und ein ander Jünger.
A szedł za Jezusem Szymon Piotr razem z innymi uczniami.
9. ARIA – sopran
Ich folge dir gleichfalls mit freudigen Schritten
und lasse dich nicht,
mein Leben, mein Licht.
Befördre den Lauf
und höre nicht auf,
selbst an mir zu ziehen, zu schieben, zu bitten.
I ja podążam za Tobą radosnym krokiem
i nie opuszczę Cię,
me Życie, me Światło.
Pokaż mi drogę
i bezustannie
pozwól do Ciebie się zbliżać, podążać i prosić.
10. RECYTATYW – sopran, tenor, bas
EWANGELISTA
Derselbige Jünger war dem Hohenpriester bekannt und ging mit Jesu hinein in des Hohenpriesters Palast. Petrus aber stund draußen für der Tür. Da ging der andere Jünger, der dem Hohenpriester bekannt war, hinaus und redete mit der Türhüterin und führete Petrum hinein. Da sprach die Magd, die Türhüterin, zu Petro:
Uczeń ten był znany arcykapłanowi i dlatego wszedł za Jezusem na dziedziniec arcykapłana, podczas gdy Piotr zatrzymał się przed bramą na zewnątrz. Wszedł więc ów drugi uczeń, znany arcykapłanowi, pomówił z odźwierną i wprowadził Piotra do środka. A służąca odźwierna rzekła:
SŁUŻĄCA
Bist du nicht dieses Menschen Jünger einer?
Czy może i Ty jesteś jednym spośród uczniów tego człowieka?
EWANGELISTA
Er sprach:
On odpowiedział:
PIOTR
Ich bin's nicht.
Nie jestem!
EWANGELISTA
Es stunden aber die Knechte und Diener und hatten ein Kohlfeuer gemacht (denn es war kalt) und wärmeten sich. Petrus aber stund bei ihnen und wärmete sich. Aber der Hohepriester fragte Jesum um seine Jünger und um seine Lehre. Jesus antwortete ihm:
A ponieważ było zimno, strażnicy i słudzy rozpaliwszy ognisko stali przy nim i grzali się. Wśród nich stał także Piotr i grzał się. Arcykapłan więc zapytał Jezusa o Jego uczniów i o Jego naukę. Jezus mu odpowiedział:
JEZUS
Ich habe frei, öffentlich geredet für der Welt. Ich habe allezeit gelehret in der Schule und in dem Tempel, da alle Juden zusammenkommen, und habe nichts im Verborgnen geredt. Was fragest du mich darum? Frage die darum, die gehöret haben , was ich zu ihnen geredet habe. Siehe, dieselbigen wissen, was ich gesaget habe.
Ja przemawiałem jawnie przed światem. Uczyłem zawsze w synagodze i w świątyni, gdzie się gromadzą wszyscy Żydzi. Potajemnie zaś nie uczyłem niczego. Dlaczego mnie pytasz? Zapytaj tych, którzy słyszeli, co im mówiłem.
Oto oni wiedzą, co powiedziałem.
EWANGELISTA
Als er aber solches redete, gab der Diener einer, die dabei stunden, Jesu einen Backenstreich und sprach:
Gdy to powiedział, jeden ze sług obok stojących spoliczkował Jezusa, mówiąc:
SŁUGA
Solltest du dem Hohenpriester also antworten?
Tak odpowiadasz arcykapłanowi?
EWANGELISTA
Jesus aber antwortete:
Odrzekł mu Jezus:
JEZUS
Hab ich übel geredt, so beweise es, daß es böse sei, hab ich aber recht geredt, was schlägest du mich?
Jeżeli źle powiedziałem, udowodnij, co było złego. A jeżeli dobrze, to dlaczego mnie bijesz?
11. CHORAŁ
Wer hat dich so geschlagen,
mein Heil, und dich mit Plagen
so übel zugericht',
du bist ja nicht ein Sünder
wie wir und unsre Kinder,
von Missetaten weißt du nicht.
Ich, ich und meine Sünden,
die sich wie Körnlein finden
des Sandes an dem Meer,
die haben dir erreget
das Elend, das dich schläget,
und das betrübte Marterheer.
Któż Cię tak pobił,
mój Zbawco,
któż źle osądził?
Wszak nie jesteś grzesznikiem,
jak my i nasze dzieci.
O nieprawości nie wiesz nic.
To ja i moje grzechy niezliczone,
niczym ziarnka piasku nad morzem,
sprowadziły na Ciebie niedolę,
straszne cierpienie i umęczenie.
12. RECYTATYW I CHÓR
EWANGELISTA
Und Hannas sandte ihn gebunden zu dem Hohenpriester Kaiphas. Simon Petrus stund und wärmete sich, da sprachen sie zu ihm:
Następnie Annasz wysłał Go związanego do arcykapłana Kajfasza. A Szymon Piotr stał i grzał się. Powiedział wówczas do niego:
CHÓR
Bist du nicht seiner Jünger einer?
Czy i ty nie jesteś jednym z Jego uczniów?
EWANGELISTA
Er leugnete aber und sprach:
On zaprzeczył mówiąc:
PIOTR
Ich bin's nicht.
Nie jestem!
EWANGELISTA
Spricht des Hohenpriesters Knecht einer, ein Gefreundter des, dem Petrus das Ohr abgehauen hatte:
Jeden ze sług arcykapłana, krewny tego, któremu Piotr odciął ucho, rzekł:
SŁUŻĄCY
Sahe ich dich nicht im Garten bei ihm?
Czy nie ciebie widziałem razem z Nim w ogrodzie?
EWANGELISTA
Da verleugnete Petrus abermal, und alsobald krähete der Hahn. Da gedachte Petrus an die Worte Jesu und ging hinaus und weinete bitterlich.
Piotr znowu zaprzeczył i natychmiast kogut zapiał. Wspomniał Piotr na słowa Jezusa, wyszedł na zewnątrz i gorzko zapłakał.
13. ARIA – tenor
Ach, mein Sinn,
wo willt du endlich hin,
wo soll ich mich erquicken,
bleib ich hier,
oder wünsch ich mir
Berg und Hügel auf den Rücken?
Bei der Welt ist gar kein Rat,
und im Herzen
stehn die Schmerzen
meiner Missetat,
weil der Knecht den Herrn verleugnet hat.
Ach, myśli moja,
dokąd zmierzasz,
gdzie mam się pocieszyć?
Pozostać tutaj,
czy zażyczyć sobie
górę lub pagórek na plecy?
Na świecie nie ma na to rady,
a serce dręczy ból
mego złego uczynku,
gdyż sługa wyparł się swojego Pana.
14. CHORAŁ
Petrus, der nicht denkt zurück,
seinen Gott verneinet,
der doch auf ein ernsten Blick
bitterlichen weinet,
Jesu, blicke mich auch an,
wenn ich nicht will büßen,
wenn ich Böses hab getan,
rühre mein Gewissen.
Piotr nie myślał o przeszłości,
Boga wyparł się dla ludzi złości,
lecz po smutnej chwili tej zapłakał.
Jezu, spójrz więc także na mnie,
gdy nie będę chciał żałować;
Kiedy złego coś uczynię,
racz sumieniem mym kierować!
15. CHORAŁ
Christus, der uns selig macht,
kein Bös' hat begangen,
der ward für uns in der Nacht
als ein Dieb gefangen,
geführt für gottlose Leut
und fälschlich verklaget,
verlacht, verhöhnt und verspeit,
wie denn die Schrift saget.
Chrystus, który błogosławi nam,
sam nic złego nie popełnił.
Za nas jak złoczyńca pojman nocą,
przed tłum wrogi zawleczony,
tam fałszywie oskarżony,
pośród obelg wyszydzony,
jak powiada Pisma słowo.
16. RECYTATYW – tenor, bas i CHÓR
EWANGELISTA
Da führeten sie Jesum von Kaipha vor das Richthaus, und es war frühe. Und sie gingen nicht in das Richthaus, auf daß sie nicht unrein würden, sondern Ostern essen möchten. Da ging Pilatus zu ihnen heraus und sprach:
Od Kajfasza zaprowadzili Jezusa do pretorium. A było to wczesnym rankiem. Oni sami jednak nie weszli do pretorium, aby się nie skalać, lecz aby móc spożyć Paschę. Dlatego Piłat wyszedł do nich na zewnątrz i rzekł:
PIŁAT
Was bringet ihr für Klage wider diesen Menschen?
Jaką skargę wnosicie przeciwko temu człowiekowi?
EWANGELISTA
Sie antworteten und sprachen zu ihm:
W odpowiedzi rzekli do niego:
CHÓR
Wäre dieser nicht ein Übeltäter, wir hätten dir ihn nicht überantwortet.
Gdyby to nie był złoczyńca, nie wydalibyśmy Go tobie.
EWANGELISTA
Da sprach Pilatus zu ihnen:
Piłat więc rzekł do nich:
PIŁAT
So nehmet ihr ihn hin und richtet ihn nach eurem Gesetze.
Weźcie Go wy i osądźcie według swojego prawa.
EWANGELISTA
Da sprachen die Jüden zu ihm:
Odpowiedzieli mu Żydzi:
CHÓR
Wir dürfen niemand töten.
Nam nie wolno nikogo zabijać.
EWANGELISTA
Auf daß erfüllet würde das Wort Jesu, welches er sagte, da er deutete, welches Todes er sterben würde. Da ging Pilatus wieder hinein in das Richthaus und rief Jesu und sprach zu ihm:
Tak miało się spełnić słowo Jezusa, w którym zapowiedział, jaką śmiercią miał umrzeć. Wtedy powtórnie wszedł Piłat do pretorium, a przywoławszy Jezusa rzekł do Niego:
PIŁAT
Bist du der Jüden König?
Czy Ty jesteś Królem Żydowskim?
EWANGELISTA
Jesus antwortete:
Jezus odpowiedział:
JEZUS
Redest du das von dir selbst, oder haben's dir andere von mir gesagt?
Czy to mówisz od siebie, czy też inni powiedzieli ci o mnie?
EWANGELISTA
Pilatus antwortete:
Piłat odparł:
PIŁAT
Bin ich ein Jüde? Dein Volk und die Hohenpriester haben dich mir überantwortet, was hast du getan?
Czy ja jestem Żydem? Naród Twój i arcykapłani wydali mi Ciebie. Coś uczynił?
EWANGELISTA
Jesus antwortete:
Odpowiedział Jezus:
JEZUS
Mein Reich ist nicht von dieser Welt, wäre mein Reich von dieser Welt, meine Diener würden darob kämpfen, daß ich den Jüden nicht überantwortet würde, aber nun ist mein Reich nicht von dannen.
Królestwo moje nie jest z tego świata. Gdyby królestwo moje było z tego świata, słudzy moi biliby się, abym nie został wydany Żydom. Teraz zaś królestwo moje nie jest stąd.
17. CHORAŁ
Ach, großer König, groß zu allen Zeiten,
wie kann ich gnugsam diese Treu ausbreiten,
keins Menschen Herze mag indes ausdenken,
was dir zu schenken.
Ich kann's mit meinen Sinnen nicht erreichen,
womit doch dein Erbarmen zu vergleichen,
wie kann ich dir denn deine Liebestaten
im Werk erstatten?
O wielki Królu, wielki po wsze czasy,
jakże zdołam wierność Twą rozgłaszać?
Żadne serce pojąć tego nie zdoła,
coś Ty nam ofiarował.
Zmysłami swymi nie mogę ogarnąć,
z czym łaska Twa mogłaby się równać.
Jak mógłbym Ci Twe miłosierne czyny
Swym postępowaniem wynagrodzić?
18. RECYTATYW – tenor, bas i CHÓR
EWANGELISTA
Da sprach Pilatus zu ihm:
Piłat zatem powiedział do Niego:
PIŁAT
So bist du dennoch ein König?
A więc jesteś królem?
EWANGELISTA
Jesus antwortete:
Odpowiedział Jezus:
JEZUS
Du sagst's, ich bin ein König. Ich bin dazu geboren und in die Welt kommen, daß ich die Wahrheit zeugen soll. Wer aus der Wahrheit ist, der höret meine Stimme.
Tak, jestem królem. Ja się na to narodziłem i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie. Każdy, kto jest z prawdy, słucha mojego głosu.
EWANGELISTA
Spricht Pilatus zu ihm:
Rzekł do Niego Piłat:
PIŁAT
Was ist Wahrheit?
Cóż to jest prawda?
EWANGELISTA
Und da er das gesaget, ging er wieder hinaus zu den Jüden und spricht zu ihnen:
To powiedziawszy, wyszedł powtórnie do Żydów i rzeki do nich:
PIŁAT
Ich finde keine Schuld an ihm. Ihr habt aber eine Gewohnheit, daß ich euch einen losgebe, wollt ihr nun, daß ich euch der Jüden König losgebe?
Ja nie znajduję w Nim żadnej winy. Jest zaś u was zwyczaj, że na Paschę uwalniam wam jednego. Czy zatem chcecie więc, abym wam uwolnił Króla Żydowskiego?
EWANGELISTA
Da schrieen sie wieder allesamt und sprachen:
Oni zaś powtórnie zawołali:
CHÓR
Nicht diesen, sondern Barrabam!
Nie tego, tego nie! lecz Barabasza!
EWANGELISTA
Barrabas aber war ein Mörder. Da nahm Pilatus Jesum und geißelte ihn.
A Barabasz był zbrodniarzem. Wówczas Piłat wziął Jezusa i kazał Go ubiczować.
19. ARIOSO – bas
Betrachte, meine Seel, mit ängstlichem Vergnügen,
mit bittrer Lust und halb beklemmtem Herzen,
dein höchstes Gut in Jesu Schmerzen,
wie dir aus Dornen, so ihn stechen,
die Himmelsschlüsselblumen blühn,
du kannst viel süße Frucht von seiner Wermut brechen;
drum sieh ohn Unterlaß auf ihn.
Patrz, duszo moja, z trwożliwą rozkoszą,
z gorzką radością i ściśniętym sercem
na twoje największe dobro w bólu Jezusa,
jak dla ciebie na cierniach Jego kłujących,
rozkwitają niebiańskie pierwiosnki!
Wiele słodkich owoców z Jego goryczy możesz kosztować,
więc wpatruj się weń bez ustanku.
20. ARIA – tenor
Erwäge, wie sein blutgefärbter Rücken
in allen Stücken
dem Himmel gleiche geht.
Daran, nachdem die Wasserwogen
von unsrer Sündflut sich verzogen,
der allerschönste Regenbogen
als Gottes Gnadenzeichen steht.
Rozważ, jak Jego plecy
krwią zbroczone
całe są podobne niebu.
A tu, gdzie po skłębionych falach
naszych grzechów potop się przewala,
łuk swój rozpięła najpiękniejsza tęcza
jako Bożej łaski znak!
21. RECYTATYW i CHÓR
EWANGELISTA
Und die Kriegsknechte flochten eine Krone von Dornen und satzten sie auf sein Haupt und legten ihm ein Purpurkleid an und sprachen:
A żołnierze uplótłszy koronę z cierni, włożyli Mu ją na głowę i okryli Go płaszczem purpurowym. Potem podchodzili do niego i mówili:
CHÓR
Sei gegrüßet, lieber Jüdenkönig!
Bądź pozdrowiony, Królu Żydowski!
EWANGELISTA
Und gaben ihm Backenstreiche. Da ging Pilatus wieder heraus und sprach zu ihnen:
I policzkowali Go. A Piłat ponownie wyszedł na zewnątrz i przemówił do nich:
PIŁAT
Sehet, ich führe ihn heraus zu euch, daß ihr erkennet, daß ich keine Schuld an ihm finde.
Oto wyprowadzam Go do was na zewnątrz, abyście poznali, że ja nie znajduję w Nim żadnej winy.
EWANGELISTA
Also ging Jesus heraus und trug eine Dornenkrone und Purpurkleid. Und er sprach zu ihnen:
Jezus więc wyszedł na zewnątrz, w cierniowej koronie i płaszczu purpurowym. Piłat rzekł do nich:
PIŁAT
Sehet, welch ein Mensch!
Oto człowiek!
EWANGELISTA
Da ihn die Hohenpriester und die Diener sahen, schrieen sie und sprachen:
Gdy Go ujrzeli arcykapłani i słudzy, zawołali:
CHÓR
Kreuzige, kreuzige!
Ukrzyżuj, ukrzyżuj!
EWANGELISTA
Pilatus sprach zu ihnen:
Rzekł do nich Piłat:
PIŁAT
Nehmet ihr ihn hin und kreuziget ihn; denn ich finde keine Schuld an ihm.
Weźcie Go i sami ukrzyżujcie! Ja bowiem nie znajduję w Nim winy!
EWANGELISTA
Die Jüden antworteten ihm:
Odpowiedzieli mu Żydzi:
CHÓR
Wir haben ein Gesetz, und nach dem Gesetz soll er sterben; denn er hat sich selbst zu Gottes Sohn gemacht.
My mamy Prawo i według tego Prawa powinien On umrzeć, gdyż się sam uczynił Synem Bożym.
EWANGELISTA
Da Pilatus das Wort hörete, fürchtet er sich noch mehr und ging wieder hinein in das Richthaus und spricht zu Jesu:
Gdy Piłat usłyszał te słowa, uląkł się jeszcze bardziej. Wszedł znów do pretorium i zapytał Jezusa:
PIŁAT
Von wannen bist du?
Skąd Ty jesteś?
EWANGELISTA
Aber Jesus gab ihm keine Antwort. Da sprach Pilatus zu ihm:
Jezus jednak nie dał mu odpowiedzi. Rzekł więc Piłat do Niego:
PIŁAT
Redest du nicht mit mir? Weißest du nicht, daß ich Macht habe, dich zu kreuzigen, und Macht habe, dich loszugeben?
Nie chcesz mówić ze mną? Czy nie wiesz, że mam władzę uwolnić Ciebie i mam władzę Ciebie ukrzyżować?
EWANGELISTA
Jesus antwortete:
Jezus odpowiedział:
JEZUS
Du hättest keine Macht über mich, wenn sie dir nicht wäre von oben herab gegeben; darum, der mich dir überantwortet hat, der hat's größre Sünde.
Nie miałbyś żadnej władzy nade mną, gdyby ci jej nie dano z góry. Dlatego większy grzech ma ten, który Mnie wydał tobie.
EWANGELISTA
Von dem an trachtete Pilatus, wie er ihn losließe.
Odtąd Piłat usiłował Go uwolnić.
22. CHORAŁ
Durch dein Gefängnis, Gottes Sohn,
muß uns die Freiheit kommen,
dein Kerker ist der Gnadenthron,
die Freistatt aller Frommen;
denn gingst du nicht die Knechtschaft ein,
müßt unsre Knechtschaft ewig sein.
Przez więzy te, Synu Boży,
nadejdzie nasze wyzwolenie.
Twoje więzienie jest ostoją łaski
i schronieniem Twoich wiernych;
gdybyś nie przyjął swej niewoli,
nasza musiałaby trwać po wieczność.
23. RECYTATYW i CHÓR
EWANGELISTA
Die Jüden aber schrieen und sprachen:
Żydzi jednak zawołali:
CHÓR
Lässest du diesen los, so bist du des Kaisers Freund nicht; denn wer sich zum Könige machet, der ist wider den Kaiser.
Jeśli Go uwolnisz, nie będziesz przyjacielem cesarza. Ten, bowiem, kto się królem czyni, jest przeciwko cesarzowi.
EWANGELISTA
Da Pilatus das Wort hörete, führete er Jesum heraus, und satzte sich auf den Richtstuhl, an der Stätte, die da heißet: Hochpflaster, auf ebräisch aber: Gabbatha. Es war aber der Rüsttag in Ostern um die sechste Stunde, un d er spricht zu den Jüden:
Gdy więc Piłat usłyszał te słowa, wyprowadził Jezusa na zewnątrz i zasiadł na trybunale, na miejscu, które zwie się Lithostrotos, po hebrajsku Gabbata. Był to dzień przygotowania Paschy, około godziny szóstej, i rzekł do Żydów:
PIŁAT
Sehet, das ist euer König!
Oto król wasz!
EWANGELISTA
Sie schrieen aber:
A oni krzyczeli:
CHÓR
Weg, weg mit dem, kreuzige ihn!
Precz, precz, won z nim! Ukrzyżuj Go!
EWANGELISTA
Spricht Pilatus zu ihnen:
Piłat do nich rzekł:
PIŁAT
Soll ich euren König kreuzigen?
Czyż króla waszego mam ukrzyżować?
EWANGELISTA
Die Hohenpriester antworteten:
Odpowiedzieli arcykapłani:
CHÓR
Wir haben keinen König denn den Kaiser.
My nie mamy króla, lecz cesarza.
EWANGELISTA
Da überantwortete er ihn, daß er gekreuziget würde. Sie nahmen aber Jesum und führeten ihn hin. Und er trug sein Kreuz und ging hinaus zur Stätte, die da heißet Schädelstätt, welche heißet auf Ebräisch: Golgatha.
Wtedy więc wydał Go im, aby Go ukrzyżowano, Zabrali zatem Jezusa. A on sam dźwigając krzyż wyszedł na miejsce zwane Miejscem Czaszki, które po hebrajsku nazywa się Golgota.
24. ARIA – bas i chór
Eilt, ihr angefochtnen Seelen,
geht aus euren Marterhöhlen,
eilt - Wohin? - nach Golgatha.
Nehmet an des Glaubens Flügel,
flieht - Wohin? - zum Kreuzeshügel,
eure Wohlfahrt blüht allda.
Spieszcie, dusze udręczone,
opuśćcie jaskinie swych cierpień,
śpieszcie, biegnijcie.
Dokąd? - Na Golgotę!
Na skrzydłach wiary lećcie!
Dokąd? – Na Wzgórze Krzyża, tam dobro wasze zakwita.
25. RECYTATYW i CHÓR
EWANGELISTA
Allda kreuzigten sie ihn, und mit ihm zween andere zu beiden Seiten, Jesum aber mitten inne. Pilatus aber schrieb eine Überschrift und satzte sie auf das Kreuz, und war geschrieben: "Jesus von Nazareth, der Jüden König".
Diese Übers chrift lasen viele Jüden; denn die Stätte war nahe bei der Stadt, da Jesus gekreuziget ist. Und es war geschrieben auf ebräische, griechische und lateinische Sprache. Da sprachen die Hohenpriester der Jüden zu Pilato:
Tam Go ukrzyżowano, a z Nim dwóch innych, z jednej i z drugiej strony, pośrodku zaś Jezusa. Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane:
„Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski”
Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim. Arcykapłani żydowscy mówili do Piłata:
CHÓR
Schreibe nicht: der Jüden König, sondern daß er gesaget habe: Ich bin der Jüden König.
Nie pisz: Król Żydowski, ale że On sam powiedział: Jestem Królem Żydowskim.
EWANGELISTA
Pilatus antwortet:
Odparł Piłat:
PIŁAT
Was ich geschrieben habe, das habe ich geschrieben.
Com napisał, napisałem.
26. CHORAŁ
In meines Herzens Grunde
dein Nam und Kreuz allein
funkelt all Zeit und Stunde;
drauf kann ich fröhlich sein.
Erschein mir in dem Bilde
zu Trost in meiner Not,
wie du, Herr Christ, so milde
dich hast geblut' zu Tod.
W głębi serca mego
tylko imię Twoje i Twój Krzyż
lśnią jedynie w każdym czasie,
bym radować się nim mógł.
W tym obrazie pokaż
na pociechę moich trosk,
jak Ty, Chryste tę łaskawość,
opłaciłeś własną krwią.
27. RECYTATYW i CHÓR
EWANGELISTA
Die Kriegsknechte aber, da sie Jesum gekreuziget hatten, nahmen seine Kleider und machten vier Teile, einem jeglichen Kriegesknechte sein Teil, dazu auch den Rock. Der Rock aber war ungenähet, von oben an gewürket durch und durch. Da sprachen sie untereinander:
Żołnierze zaś, gdy ukrzyżowali Jezusa, wzięli Jego szaty i podzielili na cztery części, dla każdego żołnierza po części; wzięli także tunikę. Tunika zaś nie była szyta, lecz cała tkana od góry do dołu. Mówili więc między sobą:
CHÓR
Lasset uns den nicht zerteilen, sondern darum losen, wes er sein soll.
Nie rozdzierajmy jej, ale rzućmy o nią losy, do kogo ma należeć.
EWANGELISTA
Auf daß erfüllet würde die Schrift, die da saget: "Sie haben meine Kleider unter sich geteilet und haben über meinen Rock das Los geworfen". Solches taten die Kriegesknechte. Es stund aber bei dem Kreuze Jesu seine Mutter und seiner Mutter Schwester, Maria, Kleophas Weib, und Maria Magdalena. Da nun Jesus seine Mutter sahe und den Jünger dabei stehen, den er lieb hatte, spricht er zu seiner Mutter:
Tak miały się wypełnić słowa Pisma: „Podzielili między siebie szaty, a los rzucili o moją suknię.” To właśnie uczynili żołnierze.
A obok krzyża Jezusowego stały: Matka Jego i siostra Matki Jego, Maria, żona Kleofasa i Maria Magdalena. Kiedy więc Jezus ujrzał swoją Matkę i stojącego obok Niej ucznia, którego miłował, rzekł do Matki:
JEZUS
Weib, siehe, das ist dein Sohn.
Niewiasto, oto syn Twój.
EWANGELISTA
Darnach spricht er zu dem Jünger:
Następnie rzeki do ucznia:
JEZUS
Siehe, das ist deine Mutter.
Oto Matka twoja.
28. CHORAŁ
Er nahm alles wohl in acht
in der letzten Stunde,
seine Mutter noch bedacht,
setzt ihr ein Vormunde.
o Mensch mache Richtigkeit,
Gott und Menschen liebe,
stirb darauf ohn alles Leid,
und dich nicht betrübe.
Pod rozwagę wszystko wziął
w śmierci swej godzinie,
o swą Matkę się zatroszczył
opiekuna jej polecił.
O człowiecze, prawość czyń,
Boga miłuj i swych bliźnich,
wówczas śmierć bez żalu przyjdzie ci,
nie zatroszczysz się już niczym.
29. RECYTATYW
EWANGELISTA
Und von Stund an nahm sie der Jünger zu sich. Darnach, als Jesus wußte, daß schon alles vollbracht war, daß die Schrift erfüllet würde, spricht er:
I od tej godziny uczeń wziął ją do siebie. Potem Jezus świadom, że już wszystko się dokonało, aby się wypełniło Pismo, rzekł:
JEZUS
Mich dürstet.
Pragnę!
EWANGELISTA
Da stund ein Gefäße voll Essigs. Sie fülleten aber einen Schwamm mit Essig und legten ihn um einen Isopen und hielten es ihm dar zum Munde. Da nun Jesus den Essig genommen hatte, sprach er:
Stało tam naczynie pełne octu. Nałożono więc na hizop gąbkę pełną octu i do ust Mu podano. A gdy Jezus skosztował octu, rzekł:
JEZUS
Es ist vollbracht.
Wykonało się!
30. ARIA – alt
Es ist vollbracht,
o Trost vor die gekränkten Seelen,
die Trauernacht
läßt nun die letzte Stunde zählen,
der Held aus Juda siegt mit Macht
und schließt den Kampf.
Es ist vollbracht!
Wykonało się!
O pociecho dusz strapionych!
Tragiczna nocy,
pozwól choć liczyć ostatnie godziny.
Bohater z Judy
zwycięstwo odniósł w tym boju!
Wykonało się!
31. RECYTATYW
EWANGELISTA
Und neiget das Haupt und verschied.
I skłoniwszy głowę oddał ducha.
32. ARIA – bas i chór
BAS
Mein teurer Heiland, laß dich fragen,
da du nunmehr ans Kreuz geschlagen
und selbst gesagt, es ist vollbracht,
bin ich vom Sterben frei gemacht,
kann ich durch deine Pein und Sterben
das Himmelreich ererben.
ist aller Welt Erlösung da?
Du kannst vor Schmerzen zwar nichts sagen;
doch neigest du das Haupt
und sprichst stillschweigend Ja.
Zbawicielu drogi, pozwól, że spytam Ciebie,
który zostałeś ukrzyżowany
i sam wyrzekłeś: „Wykonało się”.
Czy będę wolny od śmierci?
Czy poprzez cierpienie Twoje i śmierć,
odziedziczę Królestwo Niebieskie?
Czy w tym jest odkupienie świata?
Wprawdzie z bólu nic mówić nie możesz,
lecz potakujesz głową,
szepcząc cicho: „Tak!”
CHÓR
Jesu, der du warest tot,
lebest nun ohn Ende,
in der letzten Todesnot,
nirgend mich hinwende
als zu dir, der mich versühnt,
o du lieber Herre,
gib mir nur, was du verdient,
mehr ich nicht begehre.
Jezu, który umarłeś,
a teraz żyjesz wiecznie.
Kiedy ostatnia godzina
wybije mi ostatecznie,
Ty, któryś za mnie ofiarę swą złożył!
O Panie mój ukochany!
Daj mi to tylko, coś dla mnie wysłużył.
Niczego więcej pragnąć nie mogę.
33. RECYTATYW
EWANGELISTA
Und siehe da, der Vorhang im Tempel zerriß in zwei Stück von oben an bis unten aus. Und die Erde erbebete, und die Felsen zerrissen, und die Gräber täten sich auf, und stunden auf viel Leiber der Heiligen.
A oto zasłona przybytku rozdarła się na dwoje z góry na dół. Ziemia zadrżała i skały zaczęły pękać. Groby się otworzyły i wiele ciał świętych, którzy umarli, powstało.
34. ARIOSO – tenor
Mein Herz, in dem die ganze Welt
bei Jesu Leiden gleichfalls leidet,
die Sonne sich in Trauer kleidet,
der Vorhang reißt, der Fels zerfällt,
die Erde bebt, die Gräber spalten,
weil sie den Schöpfer sehn erkalten,
was willst du deines Ortes tun?
Serce moje, podczas gdy świat cały
cierpi na widok Jezusa męki,
słońce w żałobę się przyobleka,
zasłona rozdziera się i skała się kruszy,
ziemia drży, grobowce pękają
na widok stygnącego Stwórcy,
cóż czynić z tym pragniesz?
35. ARIA – sopran
Zerfließe, mein Herze, in Fluten der Zähren
dem Höchsten zu Ehren.
Erzähle der Welt und dem Himmel die Not,
dein Jesus ist tot.
Rozpłyń się, moje serce, w łez potokach.
Najwyższemu ku chwale.
Opowiedz światu i niebu o swej niedoli.
Twój Jezus nie żyje!
36. RECYTATYW
EWANGELISTA
Die Jüden aber, dieweil es der Rüsttag war, daß nicht die Leichname am Kreuze blieben den Sabbat über (denn desselbigen Sabbats Tag war sehr groß), baten sie Pilatum, daß ihre Beine gebrochen und sie abgenommen wür den. Da kamen die Kriegsknechte und brachen dem ersten die Beine und dem andern, der mit ihm gekreuziget war. Als sie aber zu Jesu kamen, da sie sahen, daß er schon gestorben war, brachen sie ihm die Beine nicht; sondern der Kriegsknechte einer eröffnete seine Seite mit einem Speer, und alsobald ging Blut und Wasser heraus. Und der das gesehen hat, der hat es bezeuget, und sein Zeugnis ist wahr, und derselbige weiß, daß er die Wahrheit saget, auf daß ihr gläubet; denn sol ches ist geschehen, auf daß die Schrift erfüllet würde: "Ihr sollet ihm kein Bein zerbrechen." Und abermal spricht eine andere Schrift: "Sie werden sehen, in welchen sie gestochen haben."
Ponieważ był to dzień Przygotowania, aby zatem ciała nie pozostawały na krzyżu w szabat – ów bowiem dzień szabatu był wielkim świętem – Żydzi prosili Piłata, aby ukrzyżowanym połamano golenie i usunięto ich ciała. Przyszli więc żołnierze i połamali golenie tak pierwszemu, jak i drugiemu, którzy z Nim byli ukrzyżowani. Lecz gdy podeszli do Jezusa i zobaczyli, że już umarł, nie łamali Mu goleni, tylko jeden z żołnierzy włócznią przebił Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda. Zaświadczył, to ten, który widział, a świadectwo jego jest prawdziwe. On wie, że mówi prawdę, abyście i wy wierzyli.
Stało się bowiem, aby się wypełniło Pismo: „Kość jego nie będzie złamana.” l znowu na innym miejscu mówi Pismo: „Będą patrzeć na tego, którego przebili.”
37. CHORAŁ
O hilf, Christe, Gottes Sohn,
durch dein bitter Leiden,
daß wir dir stets untertan
all Untugend meiden,
deinen Tod und sein Ursach
fruchtbarlich bedenken,
dafür, wiewohl arm und schwach,
dir Dankopfer schenken.
Wspomóż, Chryste, Synu Boży,
by przez gorzkie Twe cierpienie,
my, na zawsze Ci poddani,
złymi nie grzeszyli pragnieniami.
Byśmy Twoją śmierć i jej przyczynę
trwożnie w myślach swych ważyli.
I choć nikłe to i bardzo skromne,
Tobie dzięki tym składali.
38. RECYTATYW
EWANGELISTA
Darnach bat Pilatum Joseph von Arimathia, der ein Jünger Jesu war (doch heimlich, aus Furcht vor den Jüden), daß er möchte abnehmen den Leichnam Jesu. Und Pilatus erlaubete es. Derowegen kam er und nahm den Leichnam Jesu herab. Es kam aber auch Nikodemus, der vormals bei der Nacht zu Jesu kommen war, und brachte Myrrhen und Aloen untereinander bei hundert Pfunden. Da nahmen sie den Leichnam Jesu, und bunden ihn in leinen Tücher mit Spezereien, wie die Jüden pflegen zu beg raben. Es war aber an der Stätte, da er gekreuziget ward, ein Garte, und im Garten ein neu Grab, in welches niemand je geleget war. Daselbst hin legten sie Jesum, um des Rüsttags willen der Jüden, dieweil das Grab nahe war.
Potem Józef z Arymatei, który był uczniem Jezusa, lecz ukrytym z obawy przed Żydami, poprosił Piłata, aby mógł zabrać ciało Jezusa. A Piłat zezwolił. Poszedł więc i zabrał Jego ciało. Przybył również i Nikodem, ten, który po raz pierwszy przyszedł do Jezusa w nocy, i przyniósł około stu funtów mieszaniny mirry i aloesu.
Zabrali więc ciało Jezusa i obwiązali je w płótna razem z wonnościami, stosownie do żydowskiego sposobu grzebania. A na miejscu, gdzie Go ukrzyżowano, był ogród, a w ogrodzie zaś nowy grób, w którym jeszcze nie złożono nikogo.
Tam to więc, ze względu na żydowski dzień przygotowania, złożono Jezusa, bo grób znajdował się w pobliżu.
39. CHÓR
Ruht wohl, ihr heiligen Gebeine,
die ich nun weiter nicht beweine,
ruht wohl und bringt auch mich zur Ruh.
Das Grab, so euch bestimmet ist,
und ferner keine Not umschließt,
macht mir den Himmel auf und schließt die Hölle zu.
Spoczywajcie Święte Członki,
nie będę ich już opłakiwać,
spoczywajcie, by i na mnie spokój spłynął.
Oto grób, co wam przeznaczony jest,
by od zła wyzwolił mnie,
niebo mi otwiera, a zamyka piekło już.
40. CHORAŁ
Ach Herr, laß dein lieb Engelein
am letzten End die Seele mein
in Abrahams Schoß tragen,
den Leib in sein'm Schlafkämmerlein
gar sanft, ohn einge Qual und Pein,
ruhn bis am jüngsten Tage.
Alsdenn vom Tod erwecke mich,
daß meine Augen sehen dich
in aller Freud, o Gottes Sohn,
mein Heiland und Genadenthron,
Herr Jesu Christ, erhöre mich, erhöre mich,
ich will dich preisen ewiglich.
Daj o Panie, by Twój anioł
u mych dni już kresu
duszę zniósł na Abrahama łono.
Daj, by z ziemskiej sypialenki
ciało me, choć już bez męki,
aż do Sądu Dnia odpoczywało.
Lecz po śmierci obudź mnie,
bym oglądać raczył Cię,
Synu Boży, Zbawco mój,
ostojo łaski!
Panie Jezu, usłysz mnie.
Po wsze czasy będę wielbić Cię!
Tekst polski: Szymon Paczkowski